Wyposażenie hali stalowej – jakie instalacje są niezbędne

Hale stalowe to najpopularniejsze rodzaje obiektów przemysłowych i magazynowych, które są również często wykorzystywane przy działalności handlowo-usługowej. Są wybierane również jako najkorzystniejsze rozwiązanie dla rolnictwa, głównie jako budynki przeznaczone do hodowli zwierząt, przechowywania płodów rolnych i garażowania sprzętu rolniczego. Wiele instytucji samorządowych i klubów decyduje się na budowę hal stalowych, które będą służyły jako obiekty sportowe – boiska do gier zespołowych, korty tenisowe, baseny czy ujeżdżalnie.

Tak duże zainteresowanie halami stalowymi wynika z ich znakomitych właściwości użytkowych – ich konstrukcja pozwala na uzyskanie sporej kubatury przy umiarkowanych kosztach, a sama budowa może być zrealizowana bardzo szybko. Jednak gotowa hala stalowa to nie tylko konstrukcja nośna, pokrycie dachowe, posadzka przemysłowa i ściany. Do użytkowania obiektu zgodnie z przeznaczeniem niezbędne są również odpowiednie instalacje i wyposażenie. Przyjrzyjmy się elementom, które najczęściej są montowane w halach stalowych.

 

Oświetlenie w halach stalowych

Jednym z podstawowych systemów niezbędnych do korzystania z hali przemysłowej jest odpowiedni system oświetlenia. Specyfika budynków tego rodzaju sprawia, że do ich wnętrza nie dociera zbyt duża ilość naturalnego światła słonecznego. Istnieje wprawdzie możliwość montażu specjalnych świetlików dachowych, jednak mogą one stanowić jedynie uzupełnienie efektywnego oświetlenia sztucznego. Najważniejszym parametrem określającym charakterystykę światła wykorzystywanego w obiektach przemysłowych jest odpowiednia luminacja, czyli właściwe natężenie światła. Jej poziom jest określany w luksach przypadających na metr kwadratowy podłogi. Wartość luminacji powinna być kształtowana w zależności od przeznaczenia obiektu i wykonywanych w nim procesów technologicznych. Według obowiązujących norm natężenie światła powinno być na minimalnym poziomi 200 lx przy pracach, które nie wymagają wysokiej precyzji, aż po ponad 1000 lx w czasie realizacji zadań wymagających dużej dokładności. Warto pamiętać, że rozkład natężenia powinien być zaprojektowany tak, by nie dochodziło do kontrastu między różnymi strefami, a oprawy powinny być dobierane w taki sposób, by nie powodowały olśnień. Ważny więc będzie tzw. współczynnik olśnienia UGR, który w obiektach przemysłowych powinien mieć wartość poniżej 24.

 

Innymi ważnymi cechami oświetlenia przemysłowego jest odpowiedni współczynnik oddawania barw CRI, którego minimalna wartość to w tym przypadku 80, jednak powinien być on zdecydowanie wyższy tam, gdzie dobre rozróżnianie kolorów ma znaczenie dla prowadzonej działalności, np. w halach używanych jako sortownie owoców. Oświetlenie przemysłowe powinno mieć również odpowiednią temperaturę barwową – zwykle stosowane jest barwa neutralna około 4000K. Istotnymi parametrami będzie także szczelność wykorzystywanych opraw, zwłaszcza jeśli realizowane procesy technologiczne wiążą się z zapyleniem czy wysoką wilgotnością. Zwykle do obiektów przemysłowych wybierane są oprawy o szczelności na poziomie IP 65. W wielu zastosowaniach liczyć będzie się także odporność zastosowanych opraw na uszkodzenia mechaniczne, określana współczynnikiem IK. Ma to znaczenie szczególnie w przypadku opraw montowanych na mniejszej wysokości, czy w pobliżu ciągów komunikacyjnych.

 

System oświetlenia używany w halach przemysłowych powinien też charakteryzować się niskimi kosztami eksploatacji. Zapewni je wykorzystywanie źródeł światła w postaci diod LED, które generują duże strumienie świetlne przy niskim zużyciu energii, a ponadto mają bardzo wysoką trwałość, znacznie przewyższającą oświetlenie żarowe czy wyładowcze. Wielką zaletą jest również możliwość używania go wraz z czujnikami natężenia światła, które mogą zmniejszać lub zwiększać moc lamp, dodatkowo ograniczając zużycie energii.

 

Ogrzewanie przemysłowych hal stalowych

Hale stalowe charakteryzują się znakomitą termoizolacyjnością, za sprawą wykorzystywanych zwykle przy ich budowie płyt warstwowych, jednak nie oznacza to możliwości rezygnacji z systemu ogrzewania. W przypadku obiektów o dużej kubaturze tradycyjne rozwiązania wykorzystujące system centralnego ogrzewania z dystrybucją ciepła za pomocą grzejników stalowych lub aluminiowych nie zapewniają dobrych rezultatów. Problemy pojawiają się w budynkach o dużej kubaturze, a zwłaszcza wysokich. W takiej sytuacji dochodzi zwykle do kumulowania się ciepła pod stropem, podczas gdy w miejscach, gdzie przebywają pracownicy, temperatura nie osiąga odpowiednich wartości.

 

Lepszym rozwiązaniem dla hal przemysłowych jest system ogrzewania wykorzystujący gorące powietrze. Ma on znacznie mniejszą bezwładność cieplną, co oznacza, że jest w stanie szybko ogrzać pomieszczenia, a jednocześnie sprawdza się znakomicie w halach, w których przewidziano wiele często otwieranych bram, za sprawą możliwości użycia kurtyn powietrznych ograniczających wychładzanie się budynku.

 

W ramach systemu ogrzewania gorącym powietrzem wykorzystuje się nagrzewnice gazowe, zasilane gorącą wodą z systemu centralnego ogrzewania albo elektryczne. Dwa pierwsze rozwiązania oznaczają zwykle niższe koszty eksploatacyjne, jednak wymagają one doprowadzenia do miejsc, w których zamontowano nagrzewnicę odpowiedniej instalacji doprowadzającej wodę czy gaz. W przypadku użycia gazu niezbędny będzie także system odprowadzający spaliny. Instalacja elektryczna jest pod tym względem mniej kłopotliwa i zapewnia możliwość szerszej i szybszej regulacji osiąganej temperatury, jednak ze względu na cenę energii będzie droższa w obsłudze.

 

Dodatkową zaletą systemu ogrzewania powietrznego jest możliwość połączenia go z instalowaną wentylacją, a także wykorzystanie rekuperacji, czyli odzysku ciepła z powietrza wywiewanego na zewnątrz budynku. Plusem będzie również możliwość – w przypadku ogrzewania wykorzystującego do uzyskania ciepła gorącą wodę – zastosowania chłodzenia powietrza w razie potrzeby.

 

Innym rozwiązaniem często wykorzystywanym w obiektach przemysłowych jest ogrzewanie podczerwienią. W tym przypadku ciepło jest emitowane przez specjalne promienniki w postaci płyt lub specjalnych opraw z wymiennikami rurowymi. Zasada działania takich systemów polega na wysyłaniu promieniowania podczerwonego w stronę przestrzeni, w której przebywają pracownicy. Fale elektromagnetyczne nie ogrzewają jednak znajdującego się pod nimi powietrza, a jedynie powierzchnie znajdujące się poniżej. Wzrost temperatury następuje wskutek oddawania przez nie ciepła. Promienniki mogą być zasilane gazem albo prądem elektrycznym, w obu przypadkach zapewniając bardzo wysoką efektywność.

 

Systemy przeciwpożarowe w halach stalowych

Eksploatacja budynków przemysłowych to również konieczność zadbania o bezpieczeństwo pożarowe obiektu. Niezbędnymi instalacjami będą systemy sygnalizacji pożaru, które dają sygnał do rozpoczęcia akcji ewakuacyjnej, współpracujące z nimi systemy oddymiania, a także instalacje gaśnicze oraz wyposażenie wspomagające prowadzenie akcji gaśniczej przez jednostki straży pożarnej. Wymogi dotyczące instalacji poszczególnych systemów zależą od przeznaczenia obiektu i tego, w jakiej kategorii zagrożenia pożarowego zostanie sklasyfikowany.

 

Podstawowym wyposażeniem obiektów przemysłowych jest instalacja hydrantowa, czyli odpowiednie rurociągi oraz rozmieszczone w hali szafki hydrantowe. W budynkach produkcyjnych i magazynowych będą to hydranty typu 52. Sieć dostarczająca wodę do hydrantów musi zapewniać odpowiednie ciśnienie i przepływ, a także pozwalać na korzystanie z niezależnego obiegu wody. Szafki hydrantowe pozwalają na rozpoczęcie akcji gaśniczej w przypadku pożaru typu A. Ich rozmieszczenie powinno dawać możliwość pokrycia zasięgiem podłączonych węży całej powierzchni budynku.

 

Ważnym elementem systemu jest instalacja sygnalizująca pojawienie się ognia. Składa się ona z centralki, która zbiera informacje o pojawieniu się podwyższonej temperatury lub dymu z umieszczonych w obiekcie czujników, po czym uruchamia sygnalizatory pożaru, odłącza zasilanie i aktywuje system oświetlenia awaryjnego. System sygnalizacji pożaru jest też odpowiedzialny za uruchomienie oddymiania i aktywowanie instalacji tryskaczowej.

 

Dym jest jednym z największych zagrożeń w czasie pożaru, stąd jego wyprowadzenie poza budynek ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi znajdujących się w obiekcie. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest montaż systemu oddymiania grawitacyjnego. Pozwala on na wyprowadzanie dymu poza obiekt wskutek różnicy temperatur między rozgrzanym powietrzem wewnątrz budynku a chłodniejszym na zewnątrz. Gorące gazy pożarowe mają mniejszą gęstość, przemieszczają się więc ku górze.

System oddymiania grawitacyjnego to specjalne klapy dymowe rozmieszczone w przypadku hal stalowych na dachu obiektu oraz montowane niżej w ścianach klapy napowietrzające, które zapobiegają wytworzeniu we wnętrzu budynku podciśnienia zakłócającego przepływ spalin. W tym celu mogą być wykorzystywane również montowane w obiekcie bramy lub drzwi, jednak zależy to od konkretnego projektu.

 

Kolejnym elementem zabezpieczeń przeciwpożarowych są stałe urządzenia gaśnicze, czyli tryskacze. Instalacje tego typu są montowane w taki sposób, by umożliwiały podawanie środka gaśniczego na terenie, na którym system zlokalizował zarzewie ognia. Tryskacze mogą gasić pożar za pomocą wody, wytwarzanej mgły wodnej albo specjalnie dobranych gazów, np. dwutlenku węgla albo gazów obojętnych, np. azotu. Urządzenia wodne mogą być stosowane bezpośrednio po wykryciu ognia, urządzenia gaśnicze wykorzystujące inne środki mogą być jednak uruchomione tylko w sytuacjach, gdy w obiekcie nie przebywają już ludzie.