Jak zadbać o odpowiednie doświetlenie hali stalowej?
Ze względu na możliwość wykorzystania płyt warstwowych o bardzo dobrych parametrach termoizolacyjnych we wnętrzu łatwo utrzymać odpowiednią temperaturę. Duża ilość miejsca pod dachem ułatwia prowadzenie instalacji klimatyzacyjnych oraz wentylacyjnych, nawet jeśli niezbędne są specjalne systemy uzdatniania powietrza. Jedynym wyzwaniem związanym z samą strukturą hali stalowej jest fakt, że do jej wnętrza przy standardowej konstrukcji nie zawsze przedostanie się wystarczająca ilość światła słonecznego. W większości przypadków niezbędne będzie zatem odpowiednie doświetlenie hali stalowej. Zobaczmy, jakie są wymagania co do ilości światła w różnych obiektach komercyjnych i sprawdźmy, jakimi metodami można doświetlić halę stalową.
Oświetlenie sztuczne w halach stalowych
Hale stalowe wykorzystywane na potrzeby działalności przemysłowej lub logistycznej mają najczęściej sporą wysokość oraz dużą powierzchnię. Nawet jeśli w ich ścianach zostaną zamontowane odpowiednie przeszklenia, to ze względu na dużą kubaturę ilość światła docierającego do wszystkich miejsc hali nie będzie wystarczająca. Jednocześnie większość prac wykonywanych w tego rodzaju pomieszczeniach wymaga stosunkowo dużego natężenia światła. Zapewnia ono nie tylko odpowiednią widoczność przy realizacji konkretnych zadań, np. obsłudze pracujących linii technologicznych, ale również gwarantuje bezpieczeństwo wszystkim przebywającym w ich pobliżu osobom.
Konieczność zapewnienie dobrego oświetlenia w miejscu pracy jest również wymogiem wynikającym z Kodeksu pracy oraz norm dotyczących tego zagadnienia. Zgodnie z przepisami w zależności od wykonywanych w danym miejscu zadań natężenie światła powinno wynosić od 100 luksów w ciągach komunikacyjnych do nawet 1000 przy wykonywaniu zadań wymagających szczególnej precyzji. Każda hala stalowa wykorzystywana na potrzeby działalności produkcyjnej lub magazynowej musi być wyposażona w odpowiednio wydajny system oświetlenia.
Najczęściej stosowanymi rozwiązaniami jest oświetlanie całej powierzchni hali umieszczonymi na odpowiedniej wysokości oprawami przemysłowymi zapewniającymi oświetlenie ogólne o standardowym natężeniu wynikającym z najczęściej wykonywanych czynności. W konkretnych miejscach tam, gdzie znajdują się stanowiska wymagające innej charakterystyki oświetlenia, stosuje się dodatkowe źródła światła.
Warto pamiętać, że wymogi odnoszące się do parametrów używanego oświetlenia nie ograniczają się tylko do jego natężenia. W większości przypadków ważny będzie również współczynnik oddawania barw tzw. CRI. Odpowiedni jego poziom gwarantuje, że kolory będą dobrze rozróżnialne i zbliżone do tych widzianych w naturalnym świetle słonecznym. Istotna będzie także temperatura barwowa światła. Zazwyczaj oświetlenie przemysłowe stosowane w halach stalowych ma barwę neutralną, co korzystnie wpływa na samopoczucie pracowników i jakość wykonywanej pracy.
W przypadku, gdy obiekcie są instalowane różne źródła światła i sąsiadujące ze sobą obszary mogą być oświetlane w różny sposób, ważne jest stosowanie lamp, które mają odpowiedni współczynnik olśnienia, tzw. UGR. Pozwala to na unikanie wysokiego kontrastu między położonymi blisko siebie przestrzeniami.
Ze względu na charakter prowadzonej wewnątrz budynku działalności oświetlenie przemysłowe powinno się składać z opraw o odpowiedniej wytrzymałości na warunki zewnętrzne. Kluczowa jest zwykle odporność na wilgoć i zachlapanie, a także ochrona przed nadmiernym zapyleniem. Lampy przemysłowe powinny więc być dobierane według swego współczynnika IP, który pokazuje odporność na tego rodzaju zjawiska. Tam, gdzie w grę wchodzi również możliwość mechanicznego uszkodzenia oprawy, powinno zwracać się uwagę także na współczynnik IK określający wytrzymałość na udary.
Świetliki dachowe i pasma świetlne
Choć w większości obiektów przemysłowych zainstalowanie odpowiedniego oświetlenia sztucznego będzie koniecznością, to wnętrza hal mogą być również doświetlane w inny sposób. Strefy przylegające do ścian hali mogą być doświetlane za pomocą umieszczonych w nich przeszkleń. Mogą to być zarówno tradycyjne okna, jak i duże, montowane na stałe fragmenty ścian składające się ze szkła. W obszarach oddalonych od otworów okiennych trzeba jednak zdecydować się na inne rozwiązania.
Elementami specjalnym przeznaczonymi do montażu w halach stalowych są świetliki dachowe. Są to okna, które montuje się bezpośrednio w połaci dachu. Ze względu na to, że niezależnie od położenia słońca przedostaje się przez nie spora dawka światła, to odpowiednio rozmieszczone mogą znacznie zmniejszyć ilość potrzebnego sztucznego oświetlenia, przyczyniając się do ograniczenia kosztów jego eksploatacji.
Co równie ważne świetliki dachowe mogą być jednocześnie elementem niezbędnego systemu oddymiania. Jeżeli zostanie w nich zamontowany odpowiedni napęd, pozwalający na ich zdalne automatyczne otwieranie, sprawdzą się także w charakterze systemu wspomagającego działanie wentylacji i ułatwiającego przewietrzanie hali.
Nieco podobnym rozwiązaniem jest montowanie w dachach całych pasm świetlnych. Pełnią one taką samą funkcję jak świetliki dachowe, mają jednak znacznie większą powierzchnię, a zatem są w stanie przepuszczać większą ilość promieni słonecznych. Pasma świetlne znakomicie sprawdzają się nad ciągami komunikacyjnymi czy strefami, w których często przebywają ludzie.
Jednym ze sposobów na lepsze oświetlenie hali jest również korzystanie z bram wyposażonych w przeszklenia. Jest to niezwykle efektywna metoda zwłaszcza w obiektach logistycznych, gdzie ilość doków czy zamontowanych bram jest szczególnie duża.
Warto pamiętać, że montaż okien lub świetlików w obiektach przeznaczonych do stałego przebywania ludzi jest jednym z wymogów, jakie muszą spełniać tego rodzaju budynki. Zgodnie z obowiązującymi przepisami wnętrze hali, w którym w sposób ciągły przebywają pracownicy, powinno być doświetlane w przynajmniej 1/8 za pomocą światła naturalnego. Jeśli obecność ludzi jest jedynie sporadyczna, doświetlenie światłem naturalnym w stosunku do powierzchni podłogi obiektu powinno wynosić 1/12. Rezygnacja z doświetlania światłem naturalnym jest możliwa tylko w przypadku, gdy wyrazi na to zgodę inspektor sanitarny. Decyzje takie są podejmowane wówczas, gdy światło naturalne może zakłócać przebieg wykonywanych procesów technologicznych lub jest zbędne z innych przyczyn.
Zastosowanie odpowiedniego doświetlenia hali stalowej pozwala nie tylko na wypełnienie wymogów stawianych przez obowiązujące przepisy i normy, ale także na podniesienie wydajności pracy i zmniejszenie liczby wypadków. Dobrze rozmieszczone i właściwie dobrane oprawy przemysłowe w połączeniu ze świetlikami i pasmami świetlnymi są w stanie zapewnić odpowiednie natężenie światła we wszystkich częściach obiektu.